Welk poppenhaar je kiest maakt een groot verschil
Als je poppen maakt, dan hoort daar natuurlijk ook het maken van poppenhaar bij. Het kiezen van het juiste materiaal en de juiste techniek voor het poppenhaar heeft een grote invloed op de uitstraling van de pop. Daarnaast is de keuze voor het materiaal en hoe je het verwerkt ook belangrijk als je een pop maakt die gebruikt wordt als speelgoed.
Welke verschillende materialen kun je gebruiken voor poppenhaar
Voor het maken van poppenhaar kun je ook synthetische garens gebruiken. Ook daar zijn speciale garens voor poppenhaar, zoals van de poppen op de foto hieronder.
Synthetische garens kunnen lang meegaan en ze hebben vaak een bepaalde structuur, waardoor de pop direct na het verwerken van het garen als krullen of stekelhaar heeft. Dat maakt het heel gebruiksvriendelijk. Toch is het verwerken van deze garens niet altijd gemakkelijk en omdat ze niet van natuurlijke materialen gemaakt zijn en het kleuren van deze materialen vaak een wat agressievere methode vraagt dan het kleuren van wol, kun je je afvragen of je wel wil dat je kind of kleinkind dit garen in de mond steekt. Ik ben er persoonlijk daarom geen fan van.
Naast deze materialen zijn er ook nog wefts. Daarvoor worden de haren van het dier (vaak een geit) op een andere manier verwerkt, waardoor het en nog echter uiterlijk heeft. Deze wefts zijn niet gemakkelijk te krijgen, erg kostbaar en dus ook prijzig en door hun kwetsbaarheid ook niet geschikt voor een pop voor een jong kind. Op de foto boven dit artikel zie je poppenhaar dat gemaakt is met wefts.
Om poppenharen te maken, kun je allerlei verschillende technieken gebruiken
Waarschijnlijk de meest eenvoudige manier is om poppenhaar te maken met wolvilt. Je naait dan een muts van het wolvilt, precies zo dat het lijkt alsof de pop een kort kapsel heeft. Deze methode is heel geschikt voor een pop voor een jong kind.
Je kunt ook haren borduren. Je kunt dan over het hele hoofd doen, en dan bedoel ik natuurlijk het deel waar normaal gesproken het haar zit, of je kunt je pop een muts geven en daar een een paar steken onder borduren, zodat het eruit ziet alsof er een klein plukje haar onder de muts uitsteekt. Zoals op de foto hieronder:
Daarnaast kun je wollen of katoenen garen gebruiken voor de haren van een pop en dat in strengen aan het hoofd van de pop vastnaaien. Hieronder zie je hoe dat eruit ziet:
Hierbij moet je wel bedenken dat zulke haren tijdens het spelen gemakkelijk in de knoop kunnen raken en zelfs kunnen afbreken. En doorkammen zorgt er helaas voor dat het garen als gauw minder mooi wordt. Leuk dus voor een kindje waarvan je bij voorbaat al weet dat het voorzichtig met de pop zal spelen, maar deze manier van poppenhaar maken is minder geschikt voor kinderen die ruw met hun spullen omgaan.
Bij stoffen poppen is de meest gebruikte techniek waarschijnlijk het haken of breien van poppenhaar met speciaal garen. Dit geeft een zachte en natuurlijke uitstraling aan de pop. Er is bovendien tegenwoordig materiaal dat speciaal ontwikkeld is voor speelgoed. Je kunt daarmee korte haren maken, maar ook lange. Hoe je dat doet leg ik uit in de Online Cursus Poppen Maken en in de cursus De Liefste Lijs.
Het kiezen van het juiste materiaal en de juiste techniek voor het poppenhaar maakt een groot verschil voor de uitstraling en het karakter van de pop.
Door zorgvuldig de juiste materialen en technieken te kiezen, kun je uniek poppenhaar maken en verschillende haarstijlen creëren. Het garen van de foto hierboven is er in allerlei verschillende kleuren, maar ook in stijl of krullend. Zo kun je de perfecte haardos creëren. Een die past bij de persoonlijkheid en uitstraling van de pop die jij graag wil maken.
Het soort pop dat je maakt bepaalt welk soort poppenhaar geschikt is
Is je pop bedoeld als speelgoed voor kinderen, dan zul je andere keuzes maken voor het haar van je pop dan wanneer je een pop maakt die je wilt gebruiken als decoratie in huis of als een artistieke uitlaatklep, zoals je dat doet bij een art doll. Elk type pop heeft zijn eigen kenmerken en vereisten, en het haar speelt een belangrijke rol bij het creëren van de gewenste uitstraling en beleving.
Bij poppen die bedoeld zijn als speelgoed voor kinderen is het belangrijk om te zorgen voor duurzaamheid en veiligheid. Het haar moet bestand zijn tegen intensief spelen en gemakkelijk te onderhouden zijn. Het moet te wassen zijn als de pop vies wordt en het moet veilig zijn, zodat het niet gemakkelijk losraakt of verstikkingsgevaar kan opleveren voor jonge kinderen. Daarnaast is het fijn als het eenvoudig te stylen is, zodat het haar er netjes uitziet, zelfs na ruw spel.
Bij een poppen die je ter decoratie gebruikt, is het juist van belang dat het haar zo vorm te geven is als je wil. De stevigheid is dan minder belangrijk en hoe het haar eruig ziet is dan het belangrijkste. De kunt daarbij denken aan kleur en materiaalsoort, maar ook aan de algehele stijl en uitstraling die je wilt creëren en aan de details die je wellicht in het haar wilt aanbrengen, zoals linten, bloemen of andere dingen
Voor een art doll geldt nog weer een andere afweging. Dit zijn poppen die worden gemaakt als een creatieve uiting van zelfexpressie. Bij het maken van het haar voor art dolls is er daarom een grote vrijheid en ruimte voor artistieke experimenten.
Het gaat er hierbij naast het uiterlijk ook om het gevoel dat je hebt tijdens het maken van de pop en dus tijdens het werken met het materiaal. Dat kan tot heel andere afwegingen leiden en hierdoor kan zelfs materiaal dat er niet uitziet als haar, hier toch voor gebruikt worden. Zo kunnen naast garens ook textielresten, metaaldraad, kurken, papier of nog heen ander materiaal gebruikt worden. Net wat op dat moment voor de maker past bij wat zij wil uitdrukken in de pop en wil ervaren tijdens het maken van de pop. Het haar van een art doll kan een diepere betekenis hebben en kan zelfs dienen als een artistieke representatie van emoties die de maker wil uitdrukken of overbrengen.
Het kiezen van het juiste materiaal en een passende werkwijze voor het poppenhaar is in alle gevallen een belangrijk onderdeel van het creatieproces. Of het nu gaat om een pop als speelgoed voor kinderen, een decoratieve pop voor je interieur of een artistieke art doll, het haar draagt bij aan de unieke persoonlijkheid en charme van de pop én aan jouw ervaring als maakster.
Het verschil tussen vroeger tot nu
De mogelijkheden voor poppenhaar zijn door de jaren heen enorm geëvolueerd. Als we terugkijken naar vroeger en vergelijken met wat er vandaag de dag mogelijk is, is er vandaag de dag een enorme variatie in mogeijke materialen en technieken.
Vroeger werden poppenhaar voornamelijk gemaakt van natuurlijke materialen, zoals wol, mohair of zijde. Gewone brei of haakgarens werden ook gebruikt voor het maken van poppenhaar. En hoewel deze materialen nog steeds worden gebruikt, zijn er tegenwoordig ook garens beschikbaar die speciaal ontwikkeld zijn voor het maken van poppen. Dat maakt het gemakkelijker om een garen te vinden met een passende kleur, textuur en stijl. Hierdoor zijn er meer creatieve mogelijkheden en het is gemakkelijker dan ooit om het gewenste effect te bereiken.
Vroeger waren de technieken voor het maken van poppenhaar ook beperkt. Vaak werd het haar genaaid of gelijmd op het hoofd van de pop. Dat zorgde niet alleen voor beperkte stylingmogelijkheden, het was daarnaast niet zo mooi én soms zelfs onveilig als het gaat over een pop als speelgoed. Omdat poppenmaken niet alleen meer gedaan wordt door ouders voor hun eigen kind, maar tegenwoordig zelfs een beroep is, zijn er nieuwe technieken ontwikkeld, waar je als handwerkster ook gebruik van kunt maken. Hierdoor heb je meer vrijheid om verschillende haarstijlen en texturen te creëren. Met deze nieuwe technieken kun je ook haar maken dat er echter uitziet.
Vroeger waren de beschikbare kleuren voor poppenhaar beperkt tot natuurlijke tinten, zoals blond, bruin en zwart. Tegenwoordig is er een breed scala aan kleuren beschikbaar. Naast de natuurtinten kun je nu ook kiezen voor felle en levendige kleuren of voor pasteltinten. Je hebt hierdoor oneindig veel keus en het biedt meer mogelijkheden om het haar van je pop af te stemmen op jouw eigen wensen, ideeën en ontwerpen.
Of je nu kiest voor een klassieke, natuurlijke uitstraling of juist wilt experimenteren met gedurfde en unieke haarstijlen, de mogelijkheden zijn eindeloos. Het maakt het proces van het poppen maken extra leuk en het geeft je de mogelijkheid om elke pop een uniek karakter te geven.
De ontwikkeling van vroeger tot nu
Met de tijd is er veel veranderd aan poppen en hoe ze gemaakt worden. En dus ook aan het poppenhaar. De allereerste poppen waren van klei of hout met beschilderd haar. Toen zo rond 1800 de poppen van was gemaakt werden, werden er echte haren met een warme naald in de was ingebracht. Zo ontstond de pruik van de pop.
Voor die haren plaatste de poppenmaker dan het beste een advertentie met een oproep aan jonge dames.
Tegenwoordig gaat dat wel anders. De plastic poppen die machinaal gemaakt worden hebben synthetische haren. En handgemaakte poppen krijgen meestal wel echt haar, maar dan wel in de vorm van schapenwol.
Aan de slag! De eerste stap is het bepalen van de haargrens
Wat voor materiaal je ook kiest voor de haren van je pop, bij elke pop geldt dat het haar er alleen mooi uitziet, als het op de juiste plaats zit. Het is daarom belangrijk om de haargrens goed te bepalen.
In de video hieronder zie je hoe je dat kunt doen:
Lees je graag nog even na hoe het werkt, dan kan dat hieronder:
In deze video laat ik je zien hoe je de haargrens van een pop bepaalt. Wat heb je hiervoor nodig? Natuurlijk je pop, (wollen) garen voor het haar en spelden.
Neem als eerste het garen en maak daar een streng van, die zo dik is dat als je hem over het hoofd van je pop legt, en de pop van voren bekijkt, dat je het kale hoofd erachter niet ziet. Als je vanaf het juiste punt kijkt, lijkt het dan of je pop haar heeft.
Die streng wol leg je over het hoofd van de pop, ongeveer op de plaats van de haarlijn. De uiteinden van die streng leg je over de schouders naar achteren. De streng wol die je maakt moet dus lang genoeg zijn om de hele omtrek van het hoofd te kunnen bedekken. Ik maak hem zelf nog iets langer, gewoon omdat dat gemakkelijk vast te houden en te hanteren is voor het bepalen van de haargrens.
Als je de wol zo op het hoofd hebt liggen, dan ga je zoeken naar de beste plaats, door de streng een beetje naar voren te schuiven en een beetje naar achteren te schuiven. Zo kijk je wat je de mooiste plek vindt. Let erop dat de naden op de bovenkant van het hoofd in elk geval onder het haar moeten vallen straks, dus je haargrens komt in elk geval voor die naden uit. Vergelijk ook de rechter en de linkerkant, zodat die gelijk zijn aan elkaar.
Heb je de juiste plek gevonden? Dan steek je langs de rand van streng wol, precies op de grens tussen wol en huidstof, aan de kant van het gezicht, spelden.
Bedenk dan of je ruimte wil laten voor het oor, of dat je langs het garen helemaal tot in de nek speldt.
Wil je ruimte laten voor een (eventueel denkbeeldig) oor, speldt dan alleen op het bovenste deel, van oor tot oor. Op de plaats van het oor doe je de wol dan recht naar achter en daar zet je ook een paar spelden die de wol volgen. Zo ontstaat er een ruimte die de indruk wekt dat er een oor zit. Tot slot maak je de haarlijn af door de wol vanuit daar naar het middelste punt achterin de nek van de pop te leggen en daar steek je ook nog spelden om de plaats aan te geven.
Als je dat rechts en links gedaan hebt, dan kun je de wol weghalen. De rij spelden, dat is de haargrens van je pop.
Voel je je overweldigd door zoveel informatie? Begin dan eenvoudig
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen is er ontzettend veel mogelijk als het gaat om het maken van poppenhaar. Maar uiteindelijk is een pop zonder haar niet af en als je je nu overweldigd voelt door alle mogelijkheden, dan laat ik je graag ook even heel praktisch een eenvoudige manier zien om het haar van je pop te maken.
Poppenhaar maken op een eenvoudige manier
Hoe je dat doet zie je in onderstaande video:
Lees je graag nog even na hoe het werkt, dan kan dat hieronder:
In deze video laat ik je zien hoe op een eenvoudige manier poppenhaar kunt maken. Je hebt de haargrens van de pop al bepaald, zoals ik dat liet zien in de video hierboven. En het haar heb je al voorbereid. Het gaat te ver om hier helemaal in detail uit te leggen, maar het komt erop neer dat het haar in het midden aan elkaar gestikt is.
Het haar leg je zo op het hoofd dat het stiksel precies tegen de speldenrand aan zit. Het midden van het haardeel dat je hebt voorbereid leg je midden op het voorhoofd, waardoor de uiteinden op het achterhoofd, onderaan in de nek, bij elkaar komen.
De spelden van de haargrens steek je vast in het stiksel van je haarstuk, zodat het niet kan verschuiven. Wanneer je dat gedaan hebt, dan doe je het uiteinde van het garen van je haarstuk in een naald en dan naai een paar steken op elkaar op de plaats waar je haarstuk stopt, zodat het niet meer kan verschuiven. Steek vervolgens het uiteinde van de draad door het hoofd weg, kant het af en knip het draaduiteinde dat over is af.
Kies vervolgens garen in de kleur van de harenwol en naai het haar op het stiksel aan het hoofd vast. Dit doe je het best met een stiksteek.
Als je het haar zo rondom op de haargrens hebt vastgenaaid, dan heb je twee delen. Het een deel van het haarstuk ligt richting de kruin van de pop en het andere deel ligt aan de andere kant van de haargrens en richting het gezicht of het lijf van de pop.
Neem nu het deel dat in de richting van de kruin ligt, pak dat bij elkaar en maak er een staart in, zodat hij ongeveer in het midden uitkomt. Bind die staart vast.
Neem nu opnieuw naald en draad en naai de haren in de buurt van de staart vast aan het hoofd. Ook dit doe je helemaal rondom.
Neem vervolgens de rest van het haar en doe dat bij de staart. Je kunt het vastbinden, een elastiek erin doen of een mooi lint met een strik, net wat je wilt.
En als je dat leuk vindt dan laat je een paar plukken wol aan de voorkant los hangen, zoals plukjes haar soms ook los komen uit een staart. Dat geeft een leuk speels effect.
En voila, je pop heeft haar.
DollyMo Mohair wol voor poppenharen
Als je mooi poppenhaar wilt maken voor een pop, dan is het DollyMo garen erg leuk. Het is een speciaal voor poppenhaar ontwikkeld wollen garen. Dit garen kun je uitborstelen, waardoor het lijkt alsof de pop echte haartjes heeft.
Het zorgt niet alleen voor een mooi uiterlijk, maar ook voor een heerlijk zacht en kroelvriendelijk kapsel. Perfect dus voor speelgoed. Maar ook heel fijn om te gebruiken voor een pop die je voor de sier maakt, of voor een art doll.
Het is daarbij wel belangrijk dat je het garen op de juiste manier verwerkt. Ik vond dat zelf in het begin nogal een zoektocht en daarom heb ik een uitgebreide video handleiding gemaakt voor hoe je dit kunt doen. Die handleiding is onderdeel van de Online Cursus Poppen Maken en van de cursus De Liefste Lijs.
Wat leuk is aan dit haar is dat je er allerlei kapsels mee kunt maken. Van stijl tot krullen, van kort tot lang haar en van vlechten tot een eigenwijs stekelkapsel voor een clown, zoals die hieronder:
Voor ieder wat wils dus.
Wil je meer leren over poppen maken?
Dan ben je op deze website op het goede adres.
Kijk op de cursussenpagina om te zien welke cursus het best bij je past.
