Ontdek het ambacht van het bandweven
Bandweven is een eeuwenoude ambachtelijke techniek van handwerken die door de geschiedenis heen werd gebruikt. De zo gemaakte banden werden voor allerlei doeleinden ingezet. Van decoratieve afwerkrand voor kleding tot allerlei functionele doeleinden.
Hoewel het minder bekend is dan andere handwerktechnieken, biedt bandweven een unieke en boeiende manier om prachtige, zelfgemaakte textielcreaties te maken. In dit artikel lees je over de fascinerende wereld van bandweven, van zijn geschiedenis tot de moderne toepassingen en als je wilt kun je direct zelf aan de slag met behulp van de aanwijzingen in de video's.
Een korte geschiedenis van bandweven
Bandweven dateert uit de oudheid en is terug te vinden in culturen over de hele wereld, van de Vikingen in Scandinavië tot de inheemse volkeren in Noord- en Zuid-Amerika. Het proces omvat het weven van smalle stroken stof, bekend als banden, op een weefraam of met behulp van een weefkam. Deze banden werden vaak gebruikt voor het versieren van kleding, het maken van riemen, tassen, decoratieve randen en zelfs voor het construeren van hele stoffen, door de banden aan elkaar te naaien.
Het weefproces
Voor het weven van banden heb je maar weinig materiaal nodig en slechts eenvoudige hulpmiddelen. Een weefkam of inkle loom of weefkaarten en garen zijn daarbij de belangrijkste.
Omdat het bandweven in de basis een heel eenvoudige weeftechniek is, heb je geen uitgebreide kennis nodig. Tegelijkertijd zijn de mogelijkheden enorm groot. Je kunt bandweven dus zo makkelijk houden of zo ingewikkeld maken als je zelf wilt. Het mooie daaraan is dat je de eenvoudige versie prima als beginner of met kinderen kunt doen, terwijl er ook voor de gevorderde weefster nog heel veel te ontdekken is.
Het bandje op de foto bij dit artikel is mijn eerstgeweven band. Je ziet dus dat je al heel snel iets leuks kunt maken.
Banden kunnen worden geweven in verschillende breedtes, patronen en kleuren. Als je eenmaal weet hoe het werkt en je vindt dat leuk, dan kun je zelfs zelf patronen ontwerpen , waardoor er eindeloze mogelijkheden zijn voor creatieve expressie.
25 voorbeelden waar je je geweven banden voor kunt gebruiken
Hoewel bandweven een oude ambacht is, heeft het nog steeds een plaats in de moderne wereld van handwerk en design. Hedendaagse handwerksters gebruiken banden voor een breed scala aan projecten.
Hieronder geef ik je 25 voorbeelden van projecten waarin zelfgeweven band gebruikt kan worden, zodat je alvast wat inspiratie kunt opdoen:
- Riem: Gebruik een zelfgeweven band als riem voor een broek of rok.
- Sleutelhanger: Maak kleurrijke sleutelhangers met kleine stukjes zelfgeweven band.
- Boekenlegger: Weef een smalle strook band en maak er een boekenlegger van. Als extra versiering kun je de uiteinden van het band versieren met koordjes of vlechtjes met een klein kwastje aan het uiteinde.
- Armband: Maak unieke armbanden met zelfgeweven band als basis.
- Haarband: Versier een eenvoudige haarband met zelfgeweven band voor een persoonlijke touch.
- Decoratieve rand voor kleding: Naai een zelfgeweven band aan de zoom van een rok, jurk of blouse voor een uniek accent.
- Handtasband: Gebruik zelfgeweven band als schouderband voor handtassen of rugzakken.
- Camerastrap: Maak een camerastrap met zelfgeweven band.
- Lint voor cadeauverpakking: Gebruik zelfgeweven band als decoratief lint voor het inpakken van cadeautjes.
- Sleutelkoord: Maak sleutelkoorden met zelfgeweven band voor een persoonlijke touch.
- Buntings: Hang zelfgeweven band op als onderdeel van een feestelijke vlaggenlijn of buntings.
- Sandalenversieringen: Maak decoratieve bandjes voor sandalen met zelfgeweven band.
- Decoratieve randen voor kussenslopen: Voeg zelfgeweven band toe aan de randen van kussenslopen voor een decoratief accent.
- Camera-etui: Maak een gepersonaliseerd etui voor camera's met zelfgeweven band als decoratie.
- Tafellopers: Naai zelfgeweven band op tafellopers voor een rustieke uitstraling.
- Opbergmanden: Wikkel zelfgeweven band rond opbergmanden als decoratief accent of naai ze vast aan de rand.
- Kledinglabels: Gebruik zelfgeweven band als labels voor zelfgemaakte kledingstukken of maak er lusjes van voor je handdoeken of theedoeken.
- Speelgoed voor huisdieren: Maak zelfgeweven band vast aan speelgoed voor huisdieren voor extra textuur en interesse. Let er in dit geval wel op dat het speelgoed veilig blijft bij gebruik.
- Gordijntouwen: Gebruik zelfgeweven band als decoratieve gordijntouwen om gordijnen open te houden.
- Servetringen: Maak servetringen met zelfgeweven band als een charmante tafeldecoratie.
- Portemonneetjes: Maak kleine portemonneetjes met zelfgeweven band als sluiting.
- Tassen: Maak een tas door zelfgeweven band tot een lap te weven, zoals je hieronder kunt zien:
23. Maak een gitaarband of ukeleleband: Gebruik zelfgeweven band als gitaargordel of geef hem cadeau aan iemand die je kent. Je kunt zo de band in kleuren en/of patronen maken die bij de persoon en zijn of haar instrument passen.
24. Speelgoed voor kinderen: Als je zelf poppen maakt, zoals in de cursus poppen maken van deze website, kun je je zelfgeweven band ook heel mooi gebruiken voor allerlei dingen. Van linten voor in het haar, tot bandjes voor een tas voor de pop en sierrandjes voor aan de kleding.
25. Om art dolls mee te versieren: Je zelfgeweven van kun je ook heel goed gebruiken bij het maken van art dolls of je kunt er speciaal band voor maken als je bezig bent. Zo kun je band zelfs gebruiken voor het haar van een pop, om kleding van te maken of net wat er tijdens het maken van een art doll in je opkomt. Wil je meer leren of het maken van art dolls? Kijk dan op de cursuspagina.
Met zelfgeweven band kun je heel veel projecten een persoonlijk tintje geven en verfraaien, waardoor ze een unieke uitstraling krijgen.
Wat bandweven leuk maakt
Bandweven is een toegankelijke en betaalbare manier om je creativiteit te uiten en om unieke, handgemaakte dingen te maken. Daarnaast heeft het weven van banden een rustgevend en meditatief karakter, waardoor het een heerlijke manier is om te ontspannen en te ontsnappen aan de drukte van het moderne leven. Heb je veel last van stress, dan kun je het bandweven combineren met de cursus meditatief handwerken.
Hoe begin je met bandweven
Als je zelf aan de slag wilt gaan, dan is de eerste stap om te beslissen of je wilt weven met een weefkam in combinatie met een backstrap of dat je graag een inkle loom gebruikt. Ik zal je uitleggen en laten zien wat het verschil is.
Als je weeft met een weefkam in combinatie met een backstrap, dan heb je weinig nodig. In de video hieronder kun je zien hoe dat in zijn werk gaat:
In de video hierboven kun je ook zien dat ze een zelfgemaakte bandweefkam laat zien, gemaakt van ijsstokjes. Daar kom ik wat verder naar onder in dit artikel op terug, ik wil je nu graag eerst laten zien hoe het weven met een inkle loom eruit ziet, zodat je het verschil tussen het weven met een weefkam en een backstrap en het weven met een inkle loom ziet.
Hieronder zie je de inkle loom aan het werk:
Er is nog een derde manier: kaartweven
Naast het gewone bandweven zoals je hierboven al kon zien, kun je aan het bandweven nog iets extra's toevoegen. Deze manier is wat ingewikkelder en dus niet zo geschikt om mee te beginnen, maar ik wil het je toch laten zien, omdat je zo kunt zien hoeveel er mogelijk is.
In de video hieronder zie je hoe kaartweven in zijn werk gaat. Je ziet dat je op deze manier prachtige patronen kunt weven. Verderop in dit artikel deel ik een aantal video's over kaartweven, zodat je zelf de basis kun leren.
Bandweven voor beginners: zo begin je met bandweven met een weefkam of met bandweefkaarten
Als je begint met bandweven, dan kun je het best kiezen voor de backstrapmanier of, zoals je op de video hierboven ziet, door je werk te spannen tussen twee dingen die stevig staan en waar je de uiteinden van de draden omheen kunt wikkelen.
Het voordeel van op deze manier bandweven is de eenvoudige opstelling. Dit is daarom een heel fijne optie voor beginners, want het geeft je de mogelijkheid om snel aan de slag te kunnen en al gauw je eerste band te maken. Je kunt zo ook ontdekken of het bandweven iets is wat je leuk vindt, zonder al teveel kosten te maken. Uitbreiden met een inkle loom kan altijd nog.
De weefkam en de weefkaarten zijn beiden bedoeld om de scheringdraden van de band, dat zijn de draden die aan het begin opgespannen worden, uit elkaar te halen, zodat je er je inslagdraad tussendoor kunt halen om zo te kunnen weven.
Ben je een beginner, dan kies je het best voor een weefkam. Dat is de eenvoudigste manier en dus het gemakkelijkst om de eerste beginselen van het bandweven onder de knie te krijgen.
Een weefkam kun je online bestellen of je kunt er zelf een maken. In de video hieronder laat ik je zien hoe ik mijn eigen weefkam maakte:
Zelf een weefkam maken is heel eenvoudig
Het is dus heel eenvoudig om je eigen weefkam te maken. Hieronder zet ik alles nog een voor je op een rij:
Materialen die je nodig hebt:
- Houten latjes of stokjes: Het is fijn als je weefkam zo licht mogelijk blijft, daarom zijn ijsstokjes het meest geschikt. Voor de boven en onderkant van de weefkam gebruikte ik het allerkleinste afwerklatje uit de bouwmarkt.
- Handzaag: Om het hout op de gewenste lengte te zagen.
- Schuurpapier: Om de ruwe randen van het hout glad te maken.
- Liniaal of meetlint: Om de afmetingen van je kam nauwkeurig te bepalen.
- Potlood: Om markeringen te maken op het hout.
- Houtlijm: Om alle delen aan elkaar te lijmen.
- Eventueel verf en kwasten: Als je je weefkam wilt versieren.
Dit zijn de stappen om je eigen weefkam te maken:
Stap 1: Kies het hout - Zoek hout dat aan de bovengenoemde specificaties voldoet. De breedte van je weefkam bepaal je zelf en die bepaalt ook hoe breed je band kan worden. In de video zeg ik "Mijn weefkam is 17 ijsstokjes breed," maar als goed gekeken hebt, dan zag je dat er in de video verschillende zelfgemaakte weefkammen te zien zijn. De weefkam waar ik de meeste foto's van laat zien is er een van 10 stokjes breed. Daarnaast maakte ik ook nog een smallere. De brede, die van 17 stokjes is wat aan de zware kant en blijft daarom bij het weven met backstrap niet heel fijn recht hangen. Een eerste weefkam voor een eerste band die je gaat weven maak je daarom liefst niet al te breed.
Stap 2: Meet en markeer - Gebruik je iets anders dan ijsstokjes, meet dan de juiste breedte of lengte af met een liniaal of meetlint. Markeer deze lengte met potlood op het hout.
Stap 3: Zaag - Gebruik de handzaag om het hout op de gemarkeerde plek door te zagen. Zorg ervoor dat de zaagsnede recht is, zodat de kam goed functioneert.
Stap 4: Boor de gaatjes - De staanders van de weefkam krijgen allemaal een gaatje in het midden. Daar rijg je later de draden door. Teken het midden van je ijsstokjes af (alleen de stokjes die je voor de staanders gebruikt) en boor de gaatjes.
Stap 5: Schuur de randen - Gebruik schuurpapier om de ruwe randen van het hout glad te maken. Dit voorkomt dat je jezelf bezeert tijdens het weven en het zorgt voor een mooiere afwerking, maar bijna nog belangrijker: het zorgt ervoor dat je draden tijden het weven niet meer slijten dan nodig is, omdat ze steeds langs onafgewerkt hout schuren.
Stap 6: Lijm alle onderdelen aan elkaar - Leg alles op elkaar zoals je het in elkaar wil lijmen om te controleren of je alles goed gemeten hebt en of het past. Past het? Ga de verschillende onderdelen dan aan elkaar lijmen. Zet alles vast met lijmklemmen, zodat de lijm goed hecht en kan drogen.
Stap 7: Optioneel: Versier je kam - Je kunt je weefkam schilderen of brandschilderen en zo versieren met patronen. Dit maakt je weefkam nog persoonlijker. Je kunt er ook voor kiezen je weefkam zo te laten, of je kunt het hout beschermen door je weefkam in te smeren met een beetje gekookte lijnolie. Kies je voor schilderen of afwerken met lijnolie? Laat je weefkam dan goed drogen voor je ermee gaat weven, om vlekken te voorkomen.
Nu ben je klaar om je zelfgemaakte weefkam te gebruiken voor bandweven!
Bandweven met een inkle loom uitgelegd
Voordat je begint met bandweven op een inkle loom is het handig als je begrijpt hoe een inkle loom werkt. Hieronder zie je een video van Marieken van Bandweefblog.
Zij legt het heel duidelijk uit.
Om te bandweven op een inkle loom moet je de eerst de ketting opzetten. In de video hieronder zie je hoe je dat doet.
Als eerste zet je je inkle loom vast aan de tafel met tafelklemmen, zodat hij tijdens het opspannen en weven niet alsmaar verschuift.
Vervolgens ga je je patroon lezen en je spant de draden om en om geheveld en ongeheveld op. Neem voor het maken van de hevels een stevige draad en maak de hevels zoals uitgelegd in de video op 3:00 minuten.
Als je de hevels hebt kun je de ketting gaan opzetten. Daarbij volg je de kleurwisselingen van het patroon.
Als je alles hebt opgespannen kun je gaan beginnen met weven. Ook dat wordt in bovenstaande video heel duidelijk uitgelegd. Ze legt bovendien uit hoe je de juiste breedte van je band kunt bepalen.
Wil je je band afhechten? Dan doe je dat op de volgende manier:
Wil je liever een cursus bandweven op lokatie volgen? Kijk dan op de website van Marieke: bandweefblog.nl De meeste cursussen geeft ze in Friesland.
Zelf een inkle loom maken
Wil je zelf een inkle loom maken, dan kan dat ook. Ik deel hieronder drie video's met je van mensen die dat deden. Ze zijn allemaal in het Engels en in inches in plaats van centimeters, dus niet ideaal, maar een handige Harrie kan er vast mee uit de voeten. Ik zal in de toekomst kijken of ik er zelf een kan maken en dan een werkbeschrijving maken en het proces vastleggen. Dan kan ik deze video's vervangen door een Nederlandse. Maar voor nu, is dit het beste wat ik je kan bieden:
Kaartweven of tabletweven, puzzel of passie?
Bij kaartweven, ook wel tabletweven genoemd, maak je gebruik van kleine kaarten of tabletten met gaten in de hoeken. De draden worden door de gaten van de kaarten geregen en vervolgens in een specifieke volgorde gedraaid om het weefpatroon te vormen. Door de kaarten op verschillende manieren te draaien en te combineren, kun je banden maken met heel mooie en ingewikkelde patronen.
Het kaartweven biedt je hierdoor veel meer flexibiliteit en complexiteit dan bandweven met een weefkam. Het stelt jou als wever in staat om gedetailleerde en intrigerende patronen te creëren, en het proces kan daarom zelfs voor ervaren handwerksters nog een uitdaging zijn.
Belangrijkste Verschillen met weven met een weefkam
- Complexiteit: Kaartweven biedt meer mogelijkheden voor complexe patronen en ontwerpen, terwijl bandweven met een weefkam vaak eenvoudiger is en beter geschikt voor beginners.
- Hulpmiddelen: Voor bandweven met een weefkam heb je een weefkam nodig en voor kaartweven heb je speciale kaarten of tabletten nodig.
- Resultaten: Met beide technieken kunt je banden weven, maar met kaartweven kun je meer gedetailleerde en verfijndere ontwerpen maken.
Of je nu kiest voor bandweven met een weefkam of kaartweven, beide technieken bieden een boeiende en bevredigende manier om creatief bezig te zijn. Het is een kwestie van persoonlijke voorkeur, ervaring en het gewenste resultaat bij het kiezen van de juiste methode voor jouw project.
Leren kaartweven lukt met deze uitleg
Kaartweven is dus niet heel erg gemakkelijk, maar met een goede uitleg wordt alles wat lastig is haalbaar. Dit dus ook. Daarom deel ik hieronder een aantal video's met je over kaartweven, zodat je het proces stap voor stap kunt volgen. Zo lukt het jou ook.
In de eerste video zie je je je kaartweefwerk begint, met het haspelen van de ketting.
Vervolgens zet je de ketting op spanning, zodat je met weven kunt beginnen:
Vervolgens ga je de kaarten goed zetten, zodat ze in de beginpositie staan.
Als je dat gedaan hebt ben je klaar om te beginnen met weven.
In de video hieronder zie je hoe je het patroon leest en hoe je kunt kaartweven.
Dit kun je allemaal maken met bandweven
Hierboven heb ik al een heel aantal ideeën met je gedeeld voor projecten waar je je banden in kunt verwerken. Maar wat voor banden kun je eigenlijk allemaal maken?
Ik laat je hieronder nog een paar video's zien met voorbeelden:
Als eerste een video over hoe ik het kaartweven zelf ontdekte, namelijk door de hobby levende geschiedenis. Bij levende geschiedenis kruip je in de huid van iemand die lang geleden geleefd heeft. Of beter gezegd: je probeert de tijd te herbeleven, op bepaalde vlakken, om zo te reconstrueren hoe mensen vroeger leefden. Daar kan bij horen dat je je verdiept in oude ambachten en handwerktechnieken. Het leukste is als je die technieken vervolgens op een openluchtmuseum kunt laten zien aan en delen met bezoekers. Of... op een website of in een video.
De band uit de video hieronder is een van de oudste bandweefpatronen dat in Europa gevonden is.
In het begin van deze video zie je een heleboel verschillende patronen die allemaal mogelijk zijn met kaartweven. De cursus waar ze het over heeft ken ik niet, maar ik rad je aan om met de aanwijzingen van de video's van Marieke hierboven te beginnen.
Je kunt zelfs een soort zebrastrepen maken als patroon in je band:
En natuurlijk kun je ook je zelfgesponnen wollen garen verwerken in een band die je weeft, zoals in onderstaande video. Je ziet dat
Zoals deze dame ook al uitlegt, kun je zelf heel eenvoudig bandweefkaarten maken door de kaarten van een set speelkaarten te nemen, die vierkant te knippen en dan in alle vier de hoeken een gaatje te maken met een perforator.
En, als je dat allemaal onder de knie hebt, kun je je vaardigheid nog weer uitbreiden door kaarten te kiezen met meer dan vier gaten, zoals je kunt zien in de video hieronder:
Laat je creativiteit stromen
Zoals je hierboven kon zien en lezen, is bandweven heel veelzijdig en biedt het eindeloos veel creatieve mogelijkheden. Bandweven is een prachtig oud ambacht dat ons verbindt met eeuwenoude tradities. Of je nu een beginnende bandwever bent of een doorgewinterde, het weven van banden is een boeiende en bevredigende ambachtelijke activiteit die je uitnodigt om je verbeelding de vrije loop te laten en prachtige dingen te creëren. Dus pak je spullen (of maak of koop ze eerst) en ga aan de slag.
