Wat is een waldorfpop

Een waldorfpop wordt gemaakt van natuurlijke materialen

Waldorfpoppen zijn poppen die gemaakt worden van natuurlijke materialen, namelijk katoen en wol. Hierdoor zijn deze poppen fijn om mee te knuffelen en lekker om overal mee naartoe te dragen. De poppen voelen warm en comfortabel aan omdat de wol de temperatuur van het kind snel overneemt. Het lijkt daarom bijna alsof de poppen echt leven.

De oorsprong

De waldorfpoppen vinden hun oorsprong in de antroposofie en ze worden daarom ook wel antroposofische pop of steinerpop genoemd. En in Nederland zijn ze daarnaast ook bekend als zonnekindpoppen.

Ruim 100 jaar geleden gaf Rudolf Steiner, een van de oprichters van de eerste waldorfschool, de ouders van die school aanwijzingen met betrekking tot het maken van een pop voor hun kind. Er zit een hele filosofie achter waarom de poppen eruit zien zoals ze eruit zien.

Hij gaf onder andere aan dat het gebruik van natuurlijke materialen heel belangrijk is voor speelgoed van jonge kinderen omdat zij daarmee hun tastzintuig het beste kunnen ontwikkelen.

Eerst waren het vooral de ouders zelf die de poppen maakten, vaak van restmateriaal. Later namen poppenmaaksters deze taak over.

Ondertussen is er prachtig materiaal voorhanden om deze poppen te laten lijken op kleine mensenkinderen. Hoewel de uitgangspunten steeds hetzelfde zijn, heeft elke poppenmaakster haar eigen stijl. En omdat het maken van waldorfpoppen handwerk is, zijn geen twee poppen gelijk.

Weinig expressie of een gedetailleerd gezicht?

Traditionele vormgeving

De gezichtjes van deze poppen hadden in het begin heel weinig expressie. En met een reden. Rudolf Steiner adviseerde dat, omdat een kind hierdoor alle ruimte heeft om met zijn of haar fantasie in te vullen hoe de pop zich voelt. Zo kan de pop lachen of verdrietig zijn en wakker zijn of slapen. Hij gaf aan dat dit essentieel is voor een goede ontwikkeling van de hersenen. De hersenen vormen zich namelijk door de fantasie van het kind, zoals de spieren van de hand zich vormen door met de handen te werken.

Een waldorfpop is daarom niet zomaar een pop. Het is uitgekiend ontwikkelingsspeelgoed. We zijn vaak geneigd om met onze volwassen blik voor speelgoed te kiezen dat we mooi vinden. Maar daarmee gaan we eigenlijk voorbij aan dingen die voor een kind veel belangrijker zijn.

Is het je weleens opgevallen hoe kinderen met blokken kunnen spelen en dat die blokken dan tijdens het spelen veranderen in van alles? Het ene moment is het een bouwblok voor een huis, een volgend moment is het een auto en weer even later verandert zo’n blok ineens in een poppetje.

Er zijn steeds meer kinderen die deze vorm van fantasiespel niet meer kunnen toepassen. Eenvoudig omdat ze dit niet kunnen oefenen door het speelgoed waar ze dagelijks mee spelen. Dat is vaak te “af”. Het ziet er helemaal uit zoals iets er in het echt uitziet en laat daardoor geen ruimte over om de fantasie te oefenen en te ontwikkelen.

De traditioneel vormgegeven waldorfpoppen en houten blokken lijken ouderwets, maar eigenlijk zijn ze van alle tijden en onmisbaar voor een goede ontwikkeling van het jonge kind.

Die eerste waldorfpoppen zagen er trouwens heel anders uit dan de poppen van nu. Ze werden vaak gemaakt van oude lappen en restmaterialen.

Moderne vormgeving

Als je zoekt naar afbeeldingen van waldorfpoppen, dan valt al snel op dat er heel grote verschillen zijn. Sommige poppen zijn nog heel traditioneel van vorm. Ze zijn eenvoudig vormgegeven, hebben menselijke verhoudingen en hebben geen echte gezichtsuitdrukking. Daarnaast zijn er ook veel waldorfpoppen die juist heel gedetailleerd vormgegeven zijn. Ze hebben een neus, een kin, oren, geborduurde ogen, een lachende mond en soms zelfs wimpers en wenkbrauwen.

Als we heel eerlijk naar die poppen kijken, dan zijn ze eerder leuk voor de volwassenen om het kind heen, dan dat ze het beste speelgoed zijn voor het kind. Met onze volwassen blik vinden we deze poppen vaak mooier. En voor handwerkster zijn deze poppen ook vaak leuker om te maken. Je kunt er namelijk veel meer details en daarmee karakter aan geven. En je kunt daardoor ook veel meer verschillende handwerktechnieken gebruiken bij het maken van een pop.

Om al die handwerksters tegemoet te komen, vind je in de online cursus poppen maken zowel de traditionele poppen als de moderne. En dan is het vervolgens aan elke handwerkster om te bepalen of ze het geschikt speelgoed vindt, of dat ze de pop misschien juist liever als decoratie in huis neerzet.

Elke pop is uniek

Of je kiest voor een waldorfpop die traditioneel vormgegeven is of voor een moderne, ze hebben allemaal één ding gemeen: ze zijn allemaal uniek, precies zoals ook alle kinderen uniek zijn. Dat komt omdat het handwerk is.

Omdat het maken van deze poppen met de hand gebeurt, is het een arbeidsintensieve klus. Wanneer je een pop maakt als cadeau voor iemand, dan is het alleen al vanwege de tijd die erin zit ook meteen een heel speciaal geschenk. En dat geldt bijna altijd voor de gever én de ontvanger.

Voor de keuze van het uiterlijk van een pop wordt vaak gezegd dat de beste pop lijkt op het kind voor wie de pop is. Dat zou ervoor zorgen dat een kind een positief zelfbeeld ontwikkelt.

Om te bepalen welke pop het beste past bij jouw kind zijn er bovendien nog een aantal andere dingen die je in overweging kunt nemen. De leeftijd van je kind bijvoorbeeld, of je kind van een grote pop houdt of liever met een kleine pop speelt en wat voor spel favoriet is.

Zo is een pop met een vast pakje voor een jong kind fijner om mee te spelen en een wat ouder kind zal er juist enorm van genieten als een pop aan en uitgekleed kan worden. Het ene kind houdt ervan om kleine bewegingen te maken of om niet zo heel erg op te vallen. In zo’n geval kan een kleine pop passender zijn dan een grote pop. En als je kind een echte sjouwer is, dan kan een groot formaat pop juist erg in de smaak vallen. Tot slot kan de pop in het spel een speelkameraadje zijn, of de baby van de poppenmoeder. In het eerste geval is een lijs geschikter en in het tweede geval kies je natuurlijk beter voor een babypop.

Wil je zelf leren om waldorfpoppen te maken?

Waldorfpoppen zijn niet alleen mooi om naar te kijken en leuk om mee te spelen. Het is ook heel erg leuk om ze zelf te maken.

Het is heel dankbaar werk om zelf een waldorfpop te maken. Het moment dat de pop dankbaar in de armen gesloten wordt door de poppenmoeder of vader is heel bijzonder. Vaak mag de pop meteen overal mee naar toe. Mee aan tafel, mee boodschappen doen en mee naar bed.

Ben je net als ik verliefd geworden op deze poppen en wil je er graag zelf een leren maken?

In de online cursus poppen maken van Toveren met Naald en Draad leer je alle technieken die je hierbij nodig hebt, stap voor stap, met duidelijke uitleg, een heleboel foto’s en video’s. Krijg je al zin om aan de slag te gaan? Hier kun je meer lezen over de cursus en je ervoor aanmelden als je dat wilt.