Punniken, voor jong en oud
Punniken is een eenvoudige handwerktechniek die al generaties lang wordt doorgegeven. Vroeger was het een vast onderdeel in elke kleuterklas en elk huishouden met kleine kinderen had een punnikklosje in huis.
Punniken is een leuke techniek voor jonge kinderen om kennis te maken met handwerken, en daarnaast is het een geweldige manier om de fijne motoriek te oefenen.
En natuurlijk is het ook voor volwassenen nog leuk om te doen. Door de herhalende beweging is het een activiteit die je helpt om helemaal tot rust te komen en je kunt er ontzetten leuke projecten mee maken.
Van kleurrijke koorden om te appliceren tot sieraden en praktische toepassingen zoals handvatten. Met punniken kun je werkelijk alle kanten op.
In dit artikel leer je punniken met een punnikklosje, op de ouderwetse manier. Ben je op zoek naar een uitleg om te punniken met een punnikmolen, dan vind je die hier, in een ander artikel.
In de video hieronder kun je zien hoe je punnikt met een punnikklosje, gewoon, op de ouderwetse manier, van begin, tot eind.
Onder de video kun je de uitleg nog eens rustig nalezen, als je dat fijn vindt.
Zo begin je met punniken
Een punnik klosje heeft een gat in het midden en 4 haakjes aan de bovenkant. Om te beginnen neem je een draad, en die draad haal je door het gat, door het punnik klosje heen, van boven naar beneden. De draad komt dan aan de onderkant weer uit het punnikklosje.
De handigste manier om dat te doen is als volgt: je pakt er een haaknaald bij, die steek je onderlangs het punnik klosje in, totdat hij er bovenaan weer uitkomt, dan sla je de draad om de haaknaald heen, en vervolgens haal je de haaknaald met de draad door het punnik klosje, zodat de draad onderuit het punnik klosje komt.
Die draad laat je een klein stukje uitsteken aan de onderkant, want je moet die vast kunnen houden.
Vervolgens wikkel je aan de bovenkant van het klosje de draad om de haakjes. Je zorgt er daarvoor dat de draad tussen twee haakjes door naar de buitenkant van het punnik klosje gaat, en daarna sla je die draad buitenom met de klok mee om een van de haakjes.
Dan laat je de draad over het midden van het punnik klosje heen naar het volgende haakje gaan, dan draai je je klosje een kwartslag, en dan draai je de draad op dezelfde manier, ook weer met de klok mee, om het volgende haakje.
Dan draai je het klosje nog een keer kwart slag, en dan draai je de draad op dezelfde manier om het volgende haakje. En ook bij het laatste haakje draai je opnieuw het klosje, en je doet het draad weer op dezelfde manier omheen.
Als het goed is zie je dan dit patroon aan de bovenkant van je punnik klosje:
Als de draad om alle 4 de haakjes zit, dan haal je de draad naar buiten, zodat je die aan de buitenkant om het haakje kunt doen, boven de draad die je net om het haakje hebt gewikkeld.
Ter wijl je punnikt houd je aan beide kanten de draad vast. Niet te strak en niet te los, want als je niet de juiste spanning op je draad hebt, dan lukt het niet. Je hebt dan ofwel te weinig ruimte om een steek te maken, of je trekt je punnik werk van de haakjes af, terwijl je probeert te punniken.
Je maakt een steek door bij het haakje de onderste lus over de bovenste lus heente halen, terwijl de bovenste lus op het haakje blijft zitten. Bij je punnik klosje zit een pinnetje waar je dat mee kunt doen. Als je het pinnetje dat bij je punnikklosje hoort niet fijn vindt, dan kun je hiervoor ook een haaknaald gebruiken.
Voor kinderen is het pinnetje dat bij het punnik klosje hoort fijner werken dan een haaknaald. Maar niet alle pinnetjes werken even prettig. Een goed pinnetje is aan het uiteinde dun en het is bovendien gebogen, zodat je er de onderste draad gemakkelijk mee kunt oppakken.
Trek tussen het maken van de verschillende steken door de draad aan de onderkant van het punnik klosje steeds een beetje aan.
Dit zorgt ervoor dat er voldoende spanning op je werk blijft zitten. Die je dat niet, dan komen er heel veel draden bij elkaar te zitten, aan de bovenkant van het punnik klosje, en dan wordt het heel erg lastig om te punniken, en om alleen de goede draad te pakken met je haaknaald of met je pinnetje.
Probeer het eerst uit
Als je deze video kijkt Omdat je je kind wilt leren punniken, probeer dan de set die je hebt eerst zelf uit, zodat je weet hoe die werkt, en zodat je het goed kunt voordoen. En… mocht je merken dat het niet fijn werkt, dan kun je een andere aanschaffen.
Want je wil natuurlijk dat het punniken leuk is voor je kind, zodat het met plezier kan werken, en zo zijn of haar fijne motoriek kan oefenen.
Je kunt punniken zolang als je wil en je koord maken zoals dat past bij het project dat je in gedachten hebt.
Is het lang genoeg, dan knip je de draad waar je mee werkt af, zodat je nog zo'n 10 tot 20 cm overhoud voor de afwerking. Dan punnik je nog een laatste ronde, en bij elke steek haal je het draadeinde door de steek. Zo kant je de steken af en is het koord meteen netjes afgewerkt. Heb je de laatste steek gemaakt, dan kun je het gepunnikte koord onderlangs uit je punnikklosje halen.
Punniken om te punniken of als onderdeel voor projecten?
Bepaal hoe lang je je koord wilt maken voor het project dat je aan het maken bent.
Ik zal binnenkort in een ander artikel een aantal ideeën geven voor projecten die je kunt maken met je zelfgemaakte gepunnikte koord. De mogelijkheden zijn namelijk eindeloos en je kunt er ontzettend leuke dingen mee doen. Natuurlijk voor jonge kinderen, maar ook als je volwassen bent!
Wil je meer leren over handwerken en regelmatig leuke ideeën voor projecten in je inbox krijgen? Meld je dan onderaan deze pagina aan voor het gratis patroon.
